Griekse Vereniging van Eindhoven en omstreken

Onlangs verscheen bij ons de Canon van Vlaanderen met de ankerpunten van ons verleden. Naar de vorm werd hij afgekeken van de Canon van Nederland. Inhoudelijk was ik verrast niet meer raakpunten tussen onze landen te vinden. Dat kan nog komen. Zoals de Nederlandse, onder druk van de altijd arrogante tijdsgeest, al eens herijkt moest worden, zo is de Vlaamse waarschijnlijk ook geen lang leven beschoren. Vooral in de hedendaagse periode worden de criteria van een canon als meetlat (‘pijlriet’ of ‘κανών’ in het Grieks) nogal onsacraal overboord gegooid.

Tegelijk moest de ook in Nederland bekende Tom Waes in het voor televisie verfilmde  "Verhaal van Vlaanderen" de Deense acteur Lars Mikkelsen in Historien om Denmark imiteren. Maar dan in het "Antwaarps:  waarin Vlaanderen groot is. Aan dat alles moest ik denken toen ik onlangs in buurdorpje Marathonas voorbij de replica van de tien-metershoge triomfkolom van de Slag bij Marathon reed.

Die veldslag waarin Atheners en Plataeaeeërs in 490 v.C. een Perzische legermacht van mythische proporties versloegen, behoort volgens sommigen tot de Canon van  "Meest Beslissende Veldslagen uit de Geschiedenis". Marathon en de negentiende-eeuwse replica van de lange-afstandsloop na de veldslag zouden ongetwijfeld vooraan staan in een eventuele Canon van Griekenland. Tenminste, als onze gastheren en -vrouwen al een dergelijke "top zoveel" samengesteld zouden krijgen? "Wegens overaanbod" of "wegens gebrek aan inspiratie buiten de Klassieke Oudheid" zo vraag ik mij wat stout af?

Tegelijk waande ik me daar een anachronistische Tom Waes of Lars Mikkelsen. Vlakbij de kolom, bij de buren achter het kerkje van de Maagd Maria, Panagia Mesosporitissa, was verdacht veel hedendaagse bedrijvigheid te horen. Voor ’t eerst -en ik passeer daar al jaren- stond de poort aan "Galazias Actis" straat open. Een tiental auto’s stond er kriskras geparkeerd.

Hoe levensgevaarlijk nieuwsgierigheid voor de kat ook is, ik weersta er zelden aan. Op de binnenkoer bots ik op een drukdoende filmploeg. Een paar acteurs pauzeren in de zon. Een jongedame, stijlvol gekleed in een mantelpakje, vult de vraagtekens in mijn ogen: "hier wordt de jongste aflevering van het feuilleton Paradise of The Ladies ingeblikt: dagelijks te zien op Alpha tv”. Om haar van die vervelende toerist te redden, springt een manager te hulp. “Ik zal u eens wat tonen”, en hij neemt me mee naar het meest vervallen deel van het klooster: “maar er is geen licht”! Als de zaklamp van mijn telefoon oplicht en mijn ogen zich hebben aangepast, sta ik middenin een verlaten kapel. Tussen omgevallen religieus meubilair en strobalen, tussen zwartgeblakerde en afbladderende muren, lichten kleurrijke muurschilderijen op, de ene al mooier dan de andere.

Die verlaten kapel zal nooit een klassieke Canon halen. Zelfs al zouden pogingenvondernomen worden om dit indrukwekkende wijnkasteel van omstreeks 1890 te restaureren. Ondertussen stond ik er toch maar mooi te dralen tussen heden en verleden, tussen gewenning als toerist en verwondering voor het onverwachte: zo ongemakkelijk dat ik maar moeilijk kon vertrekken en weer door de filmmanager moest worden gered.

Zou ik deze ontdekking in de canon van mijn buurt mogen opnemen? Als het niet zo oneerbiedig klonk, zou ik hier en nu bekennen dat niet de triomfkolom maar het kerkje van de Maagd Maria ernaast al in mijn "top zoveel" stond. Op het eerste gezicht is ook dat maar een kapelletje van dertien in een dozijn, ware het niet dat het is opgetrokken op de restanten van een Frankische Toren uit de periode van de kruisvaarders (ca. 1204 – 1500).

Voorbij de velden aan de andere kant van Marathonas, in Oinoi, staat trouwens nog zo’n middeleeuwse toren maar dan vrij intact uit te kijken op een overwoekerde tempelsite en het bijzonder charmant kerkje van de Heilige Apostelen van Marathon. Daar, onder indrukwekkende platanen en olijfbomen, hang ik liever rond dan tussen de bussen aan de tumulus van de Atheense gesneuvelden van de Slag van Marathon. Intrigerende plakkaten rond het stenen theater verraden dat ook deze buurt ooit toeristisch werd uitgebaat. Vandaag bots ik er alleen op wandelaars die via de diepe kloof naar de voet van de dam aan het meer van Marathon stappen. Wat voor de enen onaantastbare en sacrale referentiepunten op de meetlat van hun cultuur zijn, worden anderen gecharmeerd door verrassende kleinoden van de hunne in de schaduw ervan.

Misschien val ik daarom wel voor de derde betekenis van een canon: die van een eenstemmig liedje dat wordt ingezet door een voorzanger, een grootse triomfkolom bijvoorbeeld, en dan herhaald als melodieuze echo’s, in het duister van een verlaten
kapelletje om de hoek, bijvoorbeeld.

Tot volgende maand,

Theo Dirix

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >